Hoe komt het dat we ruimteschepen zien in middeleeuwse kunst?

Middeleeuwse kunst kan je wel eens verrassen met haar rijke kleuren en expressieve onderwerpen. Maar soms raak je extra verrast door de schok dat je een mannetje in een ruimteschip ziet zitten, bijvoorbeeld in een schilderij over de kruisiging van de Christus. Vindt uit waarom je zoveel ufo’s aantreft in schilderijen van honderden jaren oud.

Dus, je loopt wat rond in de straten van Metohia, Joegoslavie, zoals men wel doet, en je besluit wat tijd door te brengen in het Visoki Decani klooster. Je ademt de atmosfeer langzaam in, je kijkt een beetje naar de dikte van de muren, gebouwd in 1330 en ze staan nog steeds overeind, en je bewondert de sarcofaag van Koning Stefan.

Langzaam maar zeker nader je het altaar en je bekijkt de fresco daarboven. Het informatie bordje leert je dat de fresco in 1350 was gemaakt hetgeen je best wel best vindt maar kan iemand je uitleggen waarom iemand in 1350 een ruimteschip neer doedelde boven de kruisiging van JC? (Picas)

Links van JC is er in de lucht iets te zien dat op een komeet lijkt met een staart daarachter. Aan een kant echter is het doorzichtig en daarbinnen zie je een kleine figuur. In de lucht aan de uiterste rechterkant van het schilderij zie je iets dat wel thuis zou kunnen horen in een tekening uit het hoogtepunt van de spacerace aan het einde van de 60 er jaren van de vorige eeuw. Je ziet een rond schip met een gepunte neus, een doorzichtig rond raam als cockpit en drie uitsteeksels aan de andere kant die verdomde veel lijken op een landingsgestel. De vorm en esthetiek van het ding lijken zo familiair dat het onmogelijk lijkt het anders te zien dan als een ruimteschip.

Dit is een voorbeeld dat mensen als eerste aanwijzen wanneer ze het over ufo’s in middeleeuwse kunst hebben maar het is niet het enige. In andere kunstwerken zien we gouden schotels die een soort van tractorbeam op de gelovigen lijken af te schieten. Er zijn verschillende ovalen die een soort van draden lijken af te schieten over de schouder van de Heilige Maagd Maria heen terwijl ze baby’tje JC vasthoudt. Er zijn schotels in andere werken te zien die grofweg lijken op de “I want to believe” posters, op zovelen hun muren.

Maar het ruimteschip in het Decani Fresco is het duidelijkst wanneer we aan ruimteschepen denken. Wat kan het zijn?

De meeste experts zijn het erover eens dat deze afbeeldingen inderdaad lijken op ruimteschepen, bedacht door hedendaagse science fiction schrijvers. Maar geen een van de ruimteschepen afgebeeld op deze schilderijen lijkt echter in de verste verte niet op vliegtuigen of landers of zelfs satellieten in onze tijd. Ze lijken eerder op afbeeldingen van wat scifi schrijvers denken dat goed lijkt in kunst.

En dat deden ze al deze eeuwen geleden ook. Het enige verschil daarentegen was dat de kunst toen de Heilige Geest moest voorstellen. Zelfs als een kunstenaar UFO´s zag rondvliegen, dan nog moest het voldoen aan de eisen van de Kerk, het was namelijk een kunstwerk besteld door de Kerk dat op een kerkmuur moest komen te hangen. De Kerk had het laatste woord over hoe het kunstwerk er uiteindelijk moest uitzien, niet de schilder.

Wanneer de Kerk een afbeelding wilde van een, en excuses voor de uitdrukking, een buitenaardse God dan kwam de schilder met een afbeelding die voldeed aan hun eisen. Dat gaat nog steeds op voor pulp fiction magazines vandaag de dag, met dit verschil dat het de uitgever van het magazine is die dat wil en niet de een of andere kardinaal.

Denken wij. Er bestaat een houtsnede die dit idee bestrijdt. Ergens in de 16e eeuw, toen de Kerk niet meer als enige bepaalde hoe kunstwerken er uit mochten zien en kunstenaars zelfs schilderijen maakten voor het gewone volk of gewoon voor zichzelf, maakte de kunstenaar Hans Glaser een houtsnede van een lucht gevuld met een enorme variëteit aan objecten. ( Picas)Er waren schotels. Er waren lange sigaarvormige objecten, enorme kruisen en gebogen .. dingen. Deze houtsnede lijkt in niets dat al eerder werd afgebeeld maar het zou zogenaamd een luchtgevecht tussen verschillende facties moeten voorstellen, waargenomen door duizenden inwoners van Neurenberg. De scene werd afgebeeld via deze houtsnede maar stelde beslist niet de Heilige Geest voor.

Dus wat stellen deze vliegende ruimteschepen voor in deze eeuwenoude afbeeldingen? Waarschijnlijk precies wat historici zeggen dat ze doen. De middeleeuwers zagen kometen in de lucht. Het Noorderlicht. Of moerasgas en al het andere wat mensen vandaag de dag voor ufo houden. Hun interpretatie verschilde gewoonweg van de onze. En voor wat er gebeurde in Neurenberg. Daar hebben we alleen de houtsnede voor om ons dat te vertellen..